Tapınakta Kadın

Kadın olmak zor. Ya yerleşik dogmaları kabul edeceksin, ya mücadelen bitmeyecek.

Kadınlar Günü vesilesiyle aklıma Hindistan’da kadınların tapınaklara girme mücadelesi geldi.

Malum kadınlarda regl denilen bir fizyolojik hadise var. Regl kadınların ibadethanelere girmesi kimi inançlarda sakıncalı bulunuyor. Ama ibadethaneye giren kadının regl olup olmadığının kontrolüne yarar bir mekanizma henüz bulunamadığından, yasağın uygulanması kadına bırakılmış. Peki ya bu yasak kadının inanca bağlılık derecesine bırakılamayacak kadar katı uygulanmak istenirse ne yapılacak?

Hindistan’da bir kısım tapınaklarda regl halindeki kadının girme yasağının uygulamasında sorumluluk kadına bırakılmışsa da, aralarında Hinduizm’in en kutsal tapınaklarından sayılan Sabarimala’nın da bulunduğu kimi tapınaklara adet görme yaş aralığındaki kadınların girmesi yasak.

Kimileri; bu geleneğin eşitlik ilkesini ihlal ettiğini, kadınların ibadet hakkının ellerinden aldığını savunuyorlar.

Ülkenin güneyindeki Kerala eyaletinde bulunan Sabarimala Tapınağına girme yasağına karşı mücadelede Hindistan Yüksek Mahkemesi kararıyla bir aşama kaydediliyor. 2018 yılı Eylül ayında, Mahkeme kadınlara Sabarimala Tapınağı’na giriş yasağını kaldırıyor. İşin ilginci 5 üyeli Mahkemenin tek kadın üyesi, yargı kararıyla dini alana müdahale edilmemesi gerektiği oyu ile muhalif kalmış.

İnançların yargı kararıyla değişmesi tabi ki söz konusu değil. Yargı kararını uygulamak durumunda kalan tapınak kadınlara kapılarını açmış gözüküyor ama kararı kabullenemiyor. “Kadınların adet döneminde olup olmadığını anlayan bir makine icat edilene kadar kadınların girişine izin vermeyeceğiz” diyorlar.

Sabarimala’ya kadınların girişinin sadece adet görmeyle ilgili olmadığını savunanlar, Tanrı’nın açık emirlerine uyulması gerektiğini söylüyorlar. Tapınağın mitolojisine göre; Sabarimala Tapınağı’nın tanrısı Lord Ayappa hiç cinsel ilişkiye girmemiş, bekarlık yemini etmiş bir Tanrı ve bu yüzden kadınların girişine izin verilmiyor.

İnancı kavi kadınlı erkekli gruplar yolları keserek 10 ila 50 yaş aralığındaki kadınların tapınağa girmesini engelliyorlar.

2018 yılı Ekim ayında Kerala kentinde meydana gelen olaylarda tapınağa doğru ilerleyen kadınlar ve onlara eşlik eden polisler taşlanıyor. Kadınlar tapınağa giremeden geri dönmek zorunda kalıyorlar. Kadın ve erkeklerden oluşan 2200 gösterici isyan çıkarma ve izinsiz gösteri suçlamalarıyla gözaltına alınıyor.

Tabi bu olaylar siyasi alana da yansıyor. İktidardaki Hindu milliyetçisi Bharatiya Janata Partisi ( BJP) kadınların tapınağa girmesine izin verilmesinin Hindu değerlerine aykırı olduğunu savunurken karşıtları da, Başbakan Narendra Modi’yi BJP’nin en büyük oy tabanını oluşturan Hinduların desteğini kazanabilmek için dinsel açıdan ayrıştırıcı bir siyaset gütmekle suçluyor.

Gel zaman git zaman, 24 Aralık 2018 tarihinde 40 yaşındaki Bindu Ammini ve 39 yaşındaki Kanaka Durga isimli kadınlar, sabahın ilk saatlerinde ve polis korumasında tapınağa girmeyi başarıyorlar ve birkaç dakika içeride kalıyorlar. Ardından tapınak yönetimi “arındırma ritüelleri” yapmak için, kirlenen tapınağı birkaç saat kapatıyor.

Kerala Eyalet Başbakanı Pinarayi Vijayan, kadınların tapınağa girmesinin tarihi bir gelişme olduğunu fakat tapınağın bunun ardından kapanmasının Yüksek Mahkeme kararlarına aykırı olduğunu söylüyor.

Eyaletin çeşitli şehirlerinde Tapınağa giren kadınları protesto eden Hindular polisle çatışıyorlar. Thiruvananthapuram kentindeki eyalet parlamentosu önünde toplanan protestocular ile polis arasında yaşanan çatışmalar 4 saatten uzun sürüyor, polis göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullanıyor.

Tapınağa kadınların girmesini savunanlar da gösteri düzenliyorlar. Kerala’da bir araya gelen yaklaşık 5 milyon kadın, Sabarimala’ya kadınların girebilmesine destek vermek ve cinsiyet eşitliği çağrısı yapmak için 620 kilometrelik insan zinciri oluşturuyor. Bu destek eylemleri üzerine inançlı kesimin protestoları da artıyor ve çıkan çatışmalarda 1 kişi ölüyor, aralarında polislerin de bulunduğu 100 kişi yaralanıyor. Eyalette tüm okullar tatil ediliyor, toplu taşıma hizmetleri durduruluyor.

Bu arada Hindu tapınağına girerek tarihe geçen Kanaka Durga adlı kadının, kayınvalidesi tarafından kalasla dövüldüğü ve evine sokulmadığı iddiaları var. Kocasının ailesinin, “işlediği günahlar için nedamet getirmediği” sürece Kanakadurga’nın eve alınmayacağını söylediği rivayet ediliyor. Hindustan Times gazetesine konuşan kardeşi de Kanaka Durga’yla ilişkilerini kestiklerini söylüyor.

Tapınak krizi, Nisan ve Mayıs aylarında yapılacak milletvekilliği seçimleri öncesinde ana gündem maddelerinden biri oldu. Bakalım seçim sonuçlarına nasıl yansıyacak.